De gevaren van online kansspelen voor ouderen en bejaarden

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft in april de definitieve tekst gepubliceerd van het verbod op ongerichte reclame voor online kansspelen. Op 1 juli 2023 ging het verbod in waarmee gokreclames voor online casino’s op televisie, radio, en in de buitenlucht tot het verleden behoren. Dit betekent dat reclames voor online gokken verder worden beperkt. Deze beperkingen zijn ingevoerd om minderjarigen en jongeren tot 24 jaar te beschermen. Maar zijn het alleen de jongeren die beschermd moeten worden? Ouderen en bejaarden zijn over het algemeen ook een groep die sneller risico loopt. In dit artikel gaan we hier dieper op in.

Kwetsbare groepen

In de politiek wordt vooral van kwetsbare groepen gesproken wanneer we het hebben over minderjarigen en jongeren tot 24 jaar. Het argument dat jongeren kwetsbaarder zijn, omdat hun hersenen nog niet volledig ontwikkeld zijn, wordt vaak naar voren naar voren gebracht. Zo ontwikkelt de frontale cortex, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het nemen van beslissingen, plannen en impulsbeheersing, zich nog tijdens de adolescentie. Dit kan leiden tot een grotere neiging tot impulsief gedrag bij jongeren, waaronder het maken van risicovolle keuzes online, zoals het delen van persoonlijke informatie met vreemden, klikken op verdachte links of het accepteren van uitnodigingen van onbekenden op sociale media.

Ook wordt er vaak als argumentatie gebruikt dat jongeren gevoeliger zijn voor manipulatie en misleiding, omdat ze minder levenservaring hebben en kunnen gemakkelijker in de val lopen van online oplichting, misleidende advertenties of de verspreiding van valse informatie. Daarnaast kunnen jongeren het moeilijk vinden om in te schatten wat de consequenties zijn. Het vermogen om de langetermijngevolgen van hun acties in te schatten en risico's te begrijpen, is mogelijk nog niet volledig ontwikkeld bij jongeren.

Maar zijn jongeren wel de kwetsbaarste groep? Over ouderen en bejaarden is namelijk over het algemeen bekend dat zij op het internet vaak een groter risico lopen in verband met bijvoorbeeld eenzaamheid en weinig sociale controle.

Gevaren online voor ouderen en bejaarden

Het is algemeen bekend dat ouderen kwetsbaar zijn op het internet. Zo zijn ouderen vaak slachtoffer van oplichting. Een voorbeeld hiervan is dat iemand zich via WhatsApp voordoet als een familielid die verzoekt snel geld over te maken. Of dat er via een valse website wordt geprobeerd bank- of inloggegevens te achterhalen. Er zijn vaak verschillende redenen waarom ouderen vaak kwetsbaarder zijn online, hieronder sommen we er een aantal op:

• Beperkte digitale vaardigheden: Veel ouderen hebben beperkte ervaring met het gebruik van computers en het internet. Ze zijn mogelijk niet opgegroeid met technologie zoals jongere generaties dat wel zijn. Dit gebrek aan vertrouwen kan leiden tot een gebrek aan digitale vaardigheden, waardoor ze moeite hebben met het begrijpen en navigeren van online platforms. Het gebrek aan kennis en begrip kan ouderen vatbaarder maken voor online oplichting en misleiding.
• Weinig kennis van online beveiliging: Veiligheidsmaatregelen op het internet zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Ouderen hebben mogelijk niet de recente kennis en informatie over online beveiligingstechnieken, zoals het gebruik van sterke wachtwoorden, het vermijden van verdachte links en het herkennen van phishing-pogingen. Dit maakt hen kwetsbaarder voor cyberaanvallen en identiteitsdiefstal.
• Gebrek aan ondersteuning en educatie: Ouderen hebben mogelijk beperkte toegang tot technische ondersteuning en educatieve bronnen die specifiek gericht zijn op hun behoeften. Er is vaak een kloof tussen de jongere generaties die zijn opgegroeid met technologie en de oudere generaties die later in hun leven met digitale apparaten in aanraking zijn gekomen. Een gebrek aan gerichte ondersteuning en educatie kan ouderen in het duister laten over hoe ze zichzelf online kunnen beschermen.

Online kansspelen en ouderen en bejaarden

Online kansspelen brengen weer hele andere gevaren met zich mee voor ouderen en bejaarden. Hoewel het voor sommige mensen een vorm van entertainment kan zijn, moeten we ons bewust zijn van de risico's en mogelijke negatieve gevolgen die het kan hebben, met name voor deze kwetsbare bevolkingsgroep. Onderstaand sommen we een aantal punten op wat de risico’s onder ouderen en bejaarden kunnen zijn:

• Verslavingsgevaar: Ouderen en bejaarden hebben vaak meer vrije tijd dan jongere generaties. Ze kunnen zich eenzaam voelen of op zoek zijn naar bezigheden om de tijd te doden. Online kansspelen kunnen een aantrekkelijke optie lijken om deze leegte op te vullen. Echter, ouderen zijn vatbaarder voor verslavingen, waaronder gokverslaving. Ze kunnen gemakkelijk in de val lopen van het steeds opnieuw spelen van kansspelen, met mogelijke financiële en emotionele problemen tot gevolg.
• Financiële uitbuiting: Ouderen hebben vaak een vaste inkomstenbron, zoals pensioen of spaargeld, waardoor ze een aantrekkelijk doelwit kunnen worden voor financiële uitbuiting. Online casino's kunnen een gevaarlijke omgeving zijn waar oplichters en malafide spelers ouderen kunnen verleiden om grote sommen geld te besteden of persoonlijke en financiële gegevens te delen. Dit kan leiden tot financiële verliezen en identiteitsdiefstal.
• Sociale isolatie: Voor sommige ouderen kan online gokken een manier zijn om sociale interactie te ervaren. Ze kunnen zich verbonden voelen met andere spelers en een gevoel van gemeenschap ervaren. Echter, het risico bestaat dat dit virtuele sociale contact de plaats inneemt van fysieke menselijke interactie. Als gevolg hiervan kunnen ouderen geïsoleerd raken van hun familie en vrienden, wat kan leiden tot eenzaamheid.
• Gebrek aan controle en transparantie: Het spelen van online casino spellen biedt niet dezelfde mate van controle en transparantie als bij fysieke casino's. Het is moeilijker voor ouderen om de eerlijkheid en betrouwbaarheid van online platforms te beoordelen. Ze hebben mogelijk geen volledig inzicht in de winkansen en kunnen gemakkelijk worden misleid door manipulatieve marketingtechnieken die gericht zijn op het maximaliseren van hun uitgaven.

Het is van belang om ouderen en bejaarden bewust te maken van de gevaren van online kansspelen en hen te voorzien van de nodige ondersteuning. Familieleden en zorgverleners kunnen bijvoorbeeld een rol spelen bij het bieden van educatie en begeleiding over verantwoord gokken. Het argument vanuit de politiek dat alleen minderjarigen en jongeren tot 24 beter beschermd moeten worden gaat dus niet op.

Conclusie

De aanname dat alleen minderjarigen en jongeren tot 24 jaar beter beschermd moeten worden tegen online kansspelen is niet juist. Ook ouderen dienen beschermd te worden. Doordat ouderen en bejaarden vaker kwetsbaarder zijn op het internet, lopen ze een groter risico om slachtoffer te worden van oplichting of verslaafd te raken. Eenzaamheid en tekort aan sociale controle draagt hier onder andere aan bij.

Bent of kent u iemand met een gokverslavingsprobleem? Via Loket Kansspel kunt u terecht bij de juiste instantie.